MENU

Landgut 2050. Urleben Nowa Lokalność

ROK
2020

KLIENT
Stiftung Baukultur Thüringen

MIEJSCE
Urleben, DE

PROGRAM
urbanistyka, rewitalizacja

POWIERZCHNIA
22 500 m2

STATUS
konkurs, pierwsza nagroda ex aequo

ZESPÓŁ
Mateusz Adamczyk, Agata Woźniczka, Berthold Flieger, Valerie Madoka Naito (autorzy)

Landgut 2050. Urleben Nowa Lokalność

EWOLUCJA WSPÓLNOTY
A. Obecnie strukturę miejscowości budują oddzielne domostwa, przez co Urleben wygląda na opustoszałe, B. Proponujemy stworzenie sieci „otwartych domów”, które ustanowiłyby miejską przestrzeń wspólną. Zdefiniowanie nowo odkrytej sieci kieszonkowych wnętrz publicznych w obrębie homogenicznej tkanki Urleben jest kluczowym warunkiem jego rewitalizacji.

EWOLUCJA ZASOBÓW I UKŁADU FUNKCJONALNEGO
C. Niegdyś wielopokoleniowe gospodarstwa z przydomowymi zakładami drobnej produkcji rolnej tworzą opustoszały archipelag zmarnowanego potencjału. Różne funkcje związane z życiem i pracą są od siebie oderwane, D. Stworzenie wspólnoty umożliwia funkcjonowanie w duchu gospodarki cyrkularnej, produktywną dystrybucję zasobów (czasu, wiedzy, przestrzeni, nieruchomości itp.) i bardziej efektywny układ funkcjonalny Urleben. Stworzenie nowych połączeń pomiędzy budynkami jednorodzinnymi i klastrami funkcjonalnymi daje możliwość wytworzenia wielowątkowej, samowystarczalnej i solidarnej osady.

KONCEPCJA
D. Istniejąca sytuacja urbanistyczna to archipelag odizolowanych domów zamkniętych wokół wielkich dziedzińców. Każda grupa mieszkaniowa wydaje się być fortecą, być może z bogatym życiem społecznym i urzekającym wyglądem, niestety niewidocznymi dla przechodnia. Sytuacja nie sprzyja ani integracji społecznej, ani solidarności, ani tworzeniu silnej społeczności lokalnej. Mamy nadzieję połączyć podwórka w sieć przestrzeni publicznych i półpublicznych, gdzie sąsiedzi mogą się spotykać, razem pracować lub dzielić się swoją wiedzą lub zasobami., E. W przeszłości wszystkie domy w Urleben działały jako „indywidualne firmy” – każdy dom produkował, przetwarzał, zarządzał i sprzedawał swoje plony lub inne produkty. Ludzie pracowali we wsi i dla wsi, dzięki czemu Urleben było produktywne i pełne życia., F. Obecnie ze względu na zmieniającą się demografię, technologię i sytuację zawodową, większość mieszkańców Urleben przestała pracować na swoich polach, przechodząc na emeryturę lub zmieniając zawód. 90 % ludzi z Urleben musi wyjeżdżać do pracy. To sprawiło, że wieś stała się „nieproduktywna”, więzi społeczne zostały zerwane, a życie publiczne stało się niewidoczne.

STRATEGIA PRODUKTYWNA
Najważniejszym celem strategii produktywnej Urleben jest stworzenie platformy współpracy, gdzie zasoby, wiedza i czas mogą być wymieniane. G. Schemat strategii produktywnej, która szuka analogii z przeszłością, wprowadzając nowe technologie i wytyczne dla zrównoważonego stylu życia. Nowe Urleben wyobrażamy sobie jako osadę, w której grupy budynków tworzą mniejsze społeczności (podobnie jak wcześniej pojedyncze domy). Grupy budynków definiują nowe zakłady gospodarki cyrkulacyjnej, gdzie dobrobyt, jakość i zrównoważony rozwój są równie ważne jak zysk ekonomiczny.

Urleben jako wieloaspektowa struktura produktywna.

TKANKA MIEJSKA
A. Nasza strategia dla Urleben jest produktywna w skali urbanistycznej, ponieważ przekształca jednorodną „twierdzę” w otwartą osadę.

WSPÓLNOTA
B. Strategia jest produktywna w tworzeniu wspólnoty lokalnej, ponieważ łączy ludzi wokół funkcji, przestrzeni i wartości. Dzieląc się eko-etosem, nowa społeczność Urleben jest empatyczna i solidarna.

ZASOBY
C. Strategia jest produktywna w efektywnym wykorzystaniu lokalnych zasobów. To, co obecnie postrzegane jest jako odpad produkcyjny, można przekształcić w produkt innej gałęzi łańcucha popytu i podaży, domykając pętlę gospodarki cyrkularnej i strategii zero-waste.

BAZA NIERUCHOMOŚCI
D. Uczynienie lokalnej bazy nieruchomości produktywną oznacza efektywne nią zarządzanie. Proponujemy przeanalizowanie i zmapowanie potencjałów tworzenia struktur co-livingowych lub domów z nowymi funkcjami publicznymi w ramach istniejącej tkanki miejskiej. Widzimy, że istniejące zagospodarowanie przestrzenne można zoptymalizować i w prosty sposób zasilić większą liczbą mieszkańców i funkcji.

SPECJALIZACJA
Zamiast turystycznej rewitalizacji Urleben proponujemy nadanie mu specjalizacji w zakresie zrównoważonego rozwoju i eko-życia w ramach zwartej społeczności.
E. Pracując nad strategiami produktywności i wspierającymi modelami biznesowymi dla Urleben przeanalizowaliśmy najbardziej widoczne problemy miejscowości. Diagnozując je w różnych aspektach struktury wioski, potraktowaliśmy je jako wyzwania. Poprzez dodanie odpowiednich operatorów, metod i technologii sprawiliśmy, że zaczęły one działać na korzyść Urleben.

Proponujemy trzy zrównoważone scenariusze, które wzmacniają lokalny potencjał i tworzą oryginalne strategie gospodarcze wzmacniające lokalną społeczność.

STRATEGIA 1
WYZWANIE: JEDNORODNY, MONOTONNY UKŁAD FUNKCJONALNY
ROZWIĄZANIE: EKO-RESTAURACJA Z FILOZOFIĄ ZERO WASTE
Eko-restaurację mogą założyć: lokalni eksperci, znający otaczający kontekst, jego zasoby i tradycje kulinarne; początkujący szefowie kuchni, którzy przyjeżdżają do Urleben, aby uczyć się, eksperymentować i testować definicje lokalności w świecie kulinarnym; inwestor lub fundusz inwestycyjny, który jest zainteresowany stworzeniem nowego miejsca eko-etosu. Restauracji towarzyszy laboratorium dla profesjonalistów, stała szkoła kulinarna i przestrzeń dla krótkoterminowych warsztatów oraz inteligentna farma, stworzona w celu promowania podejścia „od nosa do ogona” w regionalnej kuchni Turyngii. Zlokalizowanie restauracji w dziedzińcu jednego z budynków nadałoby jej autentycznego i gościnnego charakteru.

STRATEGIA 2
WYZWANIE: POGARSZAJĄCY SIĘ STAN TKANKI MIEJSKIEJ
ROZWIĄZANIE: WERNAKULARNA PRACOWNIA EKO-MATERIALNOŚCI WRAZ Z JEJ POLIGONEM DOŚWIADCZALNYM
Proponujemy wykorzystanie słomy, konopi i grzybów (z lokalnych upraw) do eksperymentowania z nowymi materiałami i technikami budowlanymi oraz wykorzystania ich do renowacji niszczejących budynków w mieście, tworząc otwarty „salon wystawowy” świadomej innowacji. Warsztat tworzą: lokalni producenci materiału; wyspecjalizowany wykładowca lub partner z pobliskiego uniwersytetu, który jest chętny do eksperymentowania i badania właściwości nowych eko-materiałów; lokalny kurator, który zarządza procesem współpracy i nadzoruje eko-renowację Urleben. Pracownia potrzebowałaby również inwestora zewnętrznego lub grupy tworzącej spółdzielnię. Cała firma, ze względu na swój profil ukierunkowany na ekologię i innowacje, mogłaby wykorzystać przejrzystą i sprawiedliwą strukturę spółdzielni, aby promować się jako prawdziwie zrównoważona i sprawiedliwa organizacja.

STRATEGIA 3
WYZWANIE: ZMNIEJSZAJĄCA SIĘ DEMOGRAFIA I STARZEJĄCA SIĘ SPOŁECZNOŚĆ URLEBEN
ROZWIĄZANIE: DOM SOLIDARNOŚCI – WSPÓLNY OŚRODEK OPIEKI DZIENNEJ DLA OSÓB STARSZYCH I DZIECI
Aby przyciągnąć młodych ludzi, Urleben musi zapewnić odpowiednią bazę lokalową i atrakcyjny krajobraz lokalny (co już posiada) oraz opiekę dzienną dla małych dzieci (czego brakuje). Nawet jeśli miejsce pracy znajduje się poza miejscowością, podstawowe funkcje, takie jak przedszkole czy żłobek, powinny znajdować się w odległości krótkiego spaceru. Po przeanalizowaniu sytuacji Urleben widzimy również potrzebę zapewnienia osobom starszym pomocy zdrowotnej i stymulacji aktywności społecznej. Dlatego proponujemy połączenie funkcji we wspólnym ośrodku opieki dziennej. Dom Solidarności jest pomyślany jako lokalne centrum, w którym aktywne osoby starsze mogą opiekować się miejscowymi dziećmi (podczas gdy ich rodzice pracują), a wszystko to przy zapewnieniu profesjonalnego wsparcia i opieki zdrowotnej. Dom Solidarności mógłby być zlokalizowany w jednym z opuszczonych budynków dziedzińcowych – wygodnie ogrodzonym (a więc bezpiecznym i monitorowanym) i wkomponowanym w tkankę miejską.

STRATEGIA FINANSOWANIA I WŁASNOŚCI
Należy zorganizować okrągły stół, przy którym zasiądą przedstawiciele sektora finansowego, gmin, lokalnych fundacji oraz zewnętrzni eksperci.

REWITALIZACJA ISTNIEJĄCYCH STRUKTUR
A. Istniejąca sytuacja: obecnie przejście między istniejącymi budynkami jest zamknięte wysoką bramą – „murem”, pozostawiając życie wewnętrznego dziedzińca niewidocznym dla przechodniów. Proponujemy pozbycie się bram w celu stworzenia dłuższych perspektyw i widocznych połączeń między zewnętrzem a wnętrzem dziedzińca., B. Wysoki mur można zamienić na niższe i bardziej ażurowe ogrodzenie., C. Aby stworzyć kieszonkowy plac publiczny, można odsunąć ogrodzenie w głąb bramy i wykorzystać strefę frontową jako przestrzeń wspólną. Proponujemy dodanie zieleni i mebli miejskich, które umożliwią sąsiedzkie spotkania.

SPOSOBY POSTĘPOWANIA Z ISTNIEJĄCYMI BUDYNKAMI I STRUKTURAMI
WYPEŁNIENIA TKANKI ARCHITEKTONICZNEJ
D. Możliwe jest wprowadzenie obiektów architektonicznych w pustki pomiędzy budynkami. Zamiast tworzyć nieprzepuszczalną ścianę, nowa architektura powinna współtworzyć rozrzeźbioną fasadę., E. Wersja budynku 'mostu' przekształca typowy kształt domu, zapewniając więcej przestrzeni życiowej i dalekie widoki z pierwszego piętra., F. Mieszkalny most” może składać się z brył o różnej wysokości, zapewniając więcej przestrzeni życiowej, a tym samym będąc odpowiednim dla większych rodzin., G. Kolejna wersja „mostu” to większa bryła z podcieniem, który „zaprasza” przechodniów na dziedziniec.

PODEJŚCIA DO BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO
BRAMY
A. Istniejący budynek z dużą bramą, B. Bramy Urleben przekształcone w ogólnodostępne miejskie korytarze, C. Nowa brama – wycięcie w tkance miejskiej.
MANIFESTACJA FUNKCJI
D. Sytuacja istniejąca, E. Lokale mieszkalne na parterze ze szklarnią lub warsztatem na piętrze, F. Mieszkania dla osób starszych na parterze, mieszkania dla osób młodszych dostępne z galerii na pierwszym piętrze. Dach połaciowy wyposażono w panele słoneczne.

MATERIAŁ
G. Sytuacja istniejąca: opuszczony budynek wymagający naprawy, H. Rewitalizacja wykonana przy użyciu nowych eko-materiałów, które są produkowane w innowacyjnym Eko-warsztacie Urleben., I. Budynek zaprojektowany z części wykonanych z różnych materiałów i o zróżnicowanej konstrukcji.

STRUKTURALNE TYPOLOGIE BUDYNKÓW MIESZKALNYCH
J. Typowy budynek w Urleben, K. Nowe kubatury wprowadzane do istniejących stodół jako piętrowe wieże o współczesnych funkcjach i jakościach, L. Nowe, obwodowe kubatury wewnątrz istniejącego budynku tworzą centralną, wspólną przestrzeń, M. Zmiana struktury mieszkaniowej w ramach tradycyjnej kubatury może przyjmować różnorodne formy, np.: podziału istniejącej kubatury na wąskie i wielopiętrowe „kamienice”. Takie rozwiązanie jest korzystne dla młodych rodzin, gdyż pozwala na stworzenie efektywnej narracji przestrzennej na ograniczonej powierzchni, N. Inną opcją jest klasyczny podział przestrzeni mieszkalnej – osobne mieszkania na parterze i piętrze budynku, z osobnymi zewnętrznymi wejściami do mieszkań na ostatniej kondygnacji, O. W istniejących kubaturach można umieścić struktury co-livingowe, gdzie mieszkańcy korzystają ze wspólnych pomieszczeń, ale zachowują przestrzeń prywatną.

NOWE ZASADY
P. Spadzisty dach wykorzystany do zbierania wody deszczowej i energii z paneli słonecznych. Tradycyjna forma, wyposażona w zrównoważone technologie, czyni budynek bardziej zrównoważonym. R. Lekka drewniana konstrukcja szkieletowa – typowa dla lokalnej architektury – może być stosowana również w nowych budynkach, umożliwiając szybką zmianę aranżacji układu. S. Proponujemy ocieplenie i wykończenie budynku na przykład modułami z beli słomy i gliną., T. Lekkie podziały wewnętrzne pomieszczeń sprawiają, że nowe budynki w Urleben są rezylientne i łatwe do adaptacji.

STRATEGIE LOKALNEJ EKOLOGII
ROZSZCZELNIENIE
A. Projektując tereny rekreacyjne należy zmniejszać ilość powierzchni nieprzepuszczalnych, np. poprzez wprowadzanie powierzchni żwirowych i powiększenie terenów zieleni.
WPROWADZANIE POWIERZCHNI PRZEPUSZCZALNYCH
B. Proponujemy różne poziomy przepuszczalności terenu. Wszystkie są niezbędne do zapewnienia efektywnych ciągów funkcjonalnych, sieci ekologicznych i odporności na gwałtownie zmieniające się warunki pogodowe: B1. Bruk, B2. Żwir, B3. Zieleń

MIASTO-GĄBKA I WYKORZYSTANIE WODY DESZCZOWEJ
C. Woda deszczowa z uszczelnionych powierzchni i dachów powinna być zbierana i wykorzystywana. Celem jest osiągnięcie 100% zagospodarowania zebranej wody opadowej, która to – gromadzona w cysternach – powinna być udostępniana mieszkańcom do dalszego wykorzystania, D. Rewitalizacja rowów melioracyjnych może przyczynić się do lepszego wykorzystania wody deszczowej. Poprzez zmianę ukształtowania terenu można stworzyć atrakcyjne i eko-efektywne ogrody wodne.

PONOWNE WYKORZYSTANIE LOKALNYCH ZASOBÓW
E. Lokalne zasoby wykorzystywane do budowy i utrzymania budynków. Nowe obiekty budowane są w konstrukcji drewnianej, odpadów z upraw wykorzystuje się jako eko-izolację i alternatywne źródła energii.

PONOWNE WYKORZYSTANIE LOKALNYCH MATERIAŁÓW DO BUDOWY CHODNIKÓW
F. Nawierzchnie utwardzone można wykonać z materiałów z recyklingu (żużel, kostka betonowa).

KIEŁKUJĄCA SPOŁECZNOŚĆ
G. Proponujemy wprowadzenie ogrodów społecznościowych, w których mieszkańcy mogą wspólnie i aktywnie spędzać czas na rewitalizacji swojej miejscowości.

REWITALIZACJA PRZESTRZENI PUBLICZNYCH
CASE STUDY 1
A. Istniejące zamknięte bramy budynków z dziedzińcami niewidocznymi od strony ulicy. Nawierzchnia nieprzepuszczalna, brak zieleni i mebli definiujących przestrzenie publiczne, B. Propozycja rewitalizacji: bramy otwarte lub zdemontowane, z dziedzińcami połączonymi w nową sieć przestrzeni publicznych. Fasady domów przekształcone tak, aby tworzyły arkady lub zewnętrzne publiczne patia. Dachy pokryte panelami słonecznymi. Nawierzchnia przepuszczalna, uzupełniona zielenią i meblami miejskimi. Nowe drzewa komponują wieloplanowe perspektywy.

CASE STUDY 2
C. Istniejąca ulica o nieprzyjaznym charakterze, D. Zrewitalizowana ulica z otwartymi bramami. Na dachach zamontowano panele słoneczne, które dostarczają energię dla przestrzeni i obiektów publicznych. Zieleń dogęszczono i zróżnicowano. Meble miejskie służą jako dogodne przystanki dla osób starszych.

CASE STUDY 3
E. Typowy opuszczony dziedziniec, F. Zrewitalizowany dziedziniec z nowymi funkcjami publicznymi. Istniejące budynki są przekształcane w zespół przyjaznych, uzupełniających się przestrzeni, z pro-publicznymi usługami na parterze.

CASE STUDY 4
A. Istniejący teren zieleni na obrzeżach miasteczka – ogrodzony i jednorodny, B. Nowy „krajobraz rolniczy” tworzy oryginalną przestrzeń publiczną, która nie tylko jest malowniczo lokalna, ale też produktywna i edukacyjna.

CASE STUDY 5
C. Ulica z zamkniętą bramą, D. Kontur bramy powtórzony jako mebel – zadaszone siedzisko. Wodoprzepuszczalna ścieżka spacerowa uzupełniona kompozycją zieleni zwiększa bioróżnorodność Urleben.

CASE STUDY 6
ZIELONY SKWER
Długi, częściowo zadaszony stół może służyć jako miejsce spotkań społeczności, lokalnych targów i festynów. Na górnym poziomie parku zlokalizowano siłownię zewnętrzną dla osób starszych, motywując ą do ćwiczeń w przyjemnym i dyskretnym otoczeniu.

CASE STUDY 7
PRZESTRZENIE WSPÓLNE – NOWY PRZYSTANEK AUTOBUSOWY
Nowy pawilon przystankowy wyposażono w wygodną ławkę oraz parking rowerowy ze stacją ładowania e-bike’ów i e-scooterów.

WIDOK A. Ogródek eksperymentalny jako część eko-restauracji. Stoliki restauracyjne ustawiono pomiędzy różnymi formami upraw, podkreślając autentyczność koncepcji kulinarnej.

WIDOK B. Pierwsze piętro zrewitalizowanego budynku eko-restauracji przekształcono w innowacyjne laboratorium, gdzie studenci poznają nowe i tradycyjne techniki uprawy i przygotowywania żywności. Z laboratorium – przez szklaną podłogę – można obserwować reakcje gości na eko-potrawy.

WIDOK C. Wnętrze eko-warsztatu ze ścianą wykonaną z eko-materiałów: słomy i odpadów produkcyjnych pozyskanych z lokalnych pól uprawnych. Mogą się tu odbywać prezentacje i warsztaty dot. zrównoważonych technologii.

WIDOK D. Eko-warsztat – pracownia technologii ekologicznych. W warsztacie stworzono kameralny hotel / showroom, który pozwala gościom doświadczyć życia w zrównoważonym eko-domu.

WIDOK E. Wnętrze zrewitalizowanego Domu Solidarności – centrum wzajemnej opieki dziennej. Budynek został zaprojektowany w sposób zapewniający dalekie perspektywy i atrakcyjne, wieloplanowe widoki.